Zweet en tranen voor het grote
   examen

 De lange weg naar duurzame
   palmolie

 Oud-generaals domineren de
   presidentsverkiezingen

 Stille krachten

 Frivool volksvermaak

 Ploeteren voor een paar centen

 Tsunami: Het privilege van de
   weduwnaars

 Terroristen in de rijstvelden

 Tsunami: De lokale helden

 Soldaten in zaken

 Orissa: Bereid te sterven voor
   de heilige berg

 Dood: de ongewenste dochters
   van India

 Baarmoeders voor de wereld

 De Indiërs komen eraan

 Dossier Killing Fields

 Baren voor de staat

 Wilde kinderen

Moeder Tariyem

Gehavend maar nog steeds gevaarlijk.  
Hoewel veel JI leiders en zo’n 300 leden zijn opgepakt, beschikt het netwerk naar schatting nog over zo’n 900 leden in verschillende regio’s van Indonesië. De meesten geven voorlopig de voorkeur aan het versterken van hun basis, via religieuze en militaire training. Maar er zijn ook verschillende splintergroepen die niet terugdeinzen om meer geweld en bomaanslagen te gebruiken, waarvan Noordin Top’s groep de meest gevaarlijke is.

JI terreur aanslagen 2002-2007
•Bali nachtclubs: 12 oktober 2002,
202 doden, waarvan 4 Nederlanders
• Marrriott hotel: 5 augustus 2003, 
12 doden waarvan 1 Nederlander
• Australische ambassade:
9 september 2004, 12 doden
• Bali restaurants: 1 oktober 2005,
20 doden
• Poso, Sulawesië: 2002-2007 tal van bomaanslagen en moorden die ook prominente kerkleiders het leven kostte:
- bomaanslag markt Poso, 6 doden, 11/2004
- bomaanslag markt Tentena,
22 doden, 5/2005
- onthoofding 3 christelijke meisjes, 10/2005
- bomaanslag varkensmarkt Palu ,
7 doden, 12/2005
- moord dominee Kongkoli, 10/2006

Een ossenkar vol gedroogde maisstengels sjokt stilletjes door de dorpsstraat. Tenggulung oogt als ieder ander boerendorp in het Oost Javaanse Lamongan district. Alleen de verbleekte poster met ‘Gezochte Terroristen’ wijst erop dat Tnggulung misshcien toch niet zo gewoon was. Hier tussen de groene rijstvelden beraamden de monteur Amrozi en zijn twee broers vijf jaar geleden de bomaanslag op een uitgaanscentrum in Bali. De aansla kostte aan 202 mensen het leven.

Moeder Tariyem kan het nog steeds niet geloven. ,,Mijn Amrozi een bommenmaker? Met zijn lagere middelbare schoolopleiding?” De 80-jarige weduwe schudt zachtjes haar hoofd, terwijl ze met een schuimspaan de kroepoek uit het vet vist. Kroepoek uit de eigen pan van zelfgevangen inktvis. Een speciale traktatie voor het Suikerfeest. Volle manden staan al klaar om verstuurd te worden naar haar jongens in de gevangenis: naar Mukhlas (47), Amrozi (44) en Ali Imron (37).

Tariyem weigert te accepteren dat drie van haar acht kinderen moordenaars en terroristen zijn en twee de doodstraf wacht. Zus Afiah wil de waarheid wel onder ogen zien. ,,Er zijn tal van bewijzen en ze hebben het zelf toegegeven. Zij zijn schuldig, volgens de wet én volgens het geloof.”  

Het chassisnummer van het ontplofte busje in Bali zette de politie op het spoor van Amrozi. Drie weken na de bomaanslag werd Amrozi thuis gearresteerd  ,,Ik schrok me wild, ik kon het niet geloven,” herinnert zus Afiah zich. Het hele dorp was vol verbazing en ongeloof. Amrozi was een eenvoudige dorpsjongen, een beetje een rokkenjager en branieschopper. Maar zeker niet het prototype terrorist, bezweren de dorpsgenoten.

Van de een op de andere dag waren de dorpsbewoners ineens ‘verdacht, medeplichtig en gehaat’, weet het oude dorpshoofd Machun. Zelf werd hij flink aan de tand gevoeld, omdat hij de terroristische activiteiten niet eerder had gesignaleerd. Achteraf kan hij zich wel voor zijn hoofd slaan. De familie van Amrozi was altijd een beetje vreemd en leefde teruggetrokken. De familieleden vormden een fundamentalistische moslimgroep en ze hadden een eigen moskee en kostschool.

Zoon Ainur, die regelmatig met Amrozi voetbalde, herinnert zich dat hij altijd pochte over militaire trainingen in Afghanistan en Pakistan. Ooit wilde hij zelfs een doos vol dollars wisselen. ,,Gewichtigdoenerij, dachten wij toen.”

Nu weten ze wel beter. De politie heeft het hele netwerk van de terreurbeweging Jemaah Islamiah (JI) in Lamongan ontrafeld. Broer Mukhlas kwam via de Ngruki kostschool in contact met de radicale predikant Abu Bakar Bashir en de JI. Zo belandde hij in Maleisië in het hart van de moejahedien beweging. Mukhlas nam Amrozi onder zijn hoede en stuurde Imron voor training naar Afghanistan en Pakistan. Terug in Tenggulung werd Imron dé jihad specialist van de familie kostschool Al-Islam. ,,De Islam gebiedt iedere moslim de dood van zijn broeders te wreken,” stelt Ustadz Zakaria van de Al-Islam kostschool. De aanslag op Bali en 202 doden stellen niks voor vergeleken bij de duizenden moslims die het arrogante Amerika heeft gedood, vergoelijkt Zakaria de terreurdaad.

Oud-docent Imron probeert de leerlingen van het tegendeel te overtuigen. ,,De islam rechtvaardigt geen bomaanslagen, dat is de verkeerde jihad, luidt zijn boodschap. De interne geloofsstrijd gaat aan de rest van het dorp voorbij. Zij willen niks te maken hebben met Zakaria en de kostschool. Zij vrezen alleen dat met de executie van hun dorpsgenoten ‘duizend Amrozi’s’ zullen opstaan.     

‘Niemand is gebaat met nog meer martelaars’
Amrozi en Mukhlas zijn er klaar voor. Ze verheugen zich op de dag dat ze als martelaar mogen sterven. De twee broers zijn overtuigd dat Allah hen zal belonen met 77 maagden. Ze peinzen er niet over om vergiffenis te vragen, zoals hun broertje Imron. ,,Wij doen niet aan gratie,” luidt hun boodschap. De politie heeft het vuurpeloton al in gereedheid gebracht. Zowel in Bali als op het gevangeneiland Nusakambangan. Formeel zijn de terroristen uitgeprocedeerd. Na hun hoger beroep is nu ook het verzoek tot een herziening afgewezen. Het wachten is op het officiële executie bevel. Families van slachtoffers staan te popelen, zowel in Bali als het buitenland. Slechts een enkeling pleit samen met Amnesty International tegen de doodstraf. Australië, dat officieel tegen de doodstraf is, peinst er niet over Jakarta te vragen het leven van Amrozi en Mukhlas te sparen. Australië verloor 88 landgenoten tijdens de eerste Bali bomaanslag. ,,De woede tegen de daders kent geen grenzen,” stelt minister Downer van Buitenlandse Zaken. ,,We gaan zeker niet interveniëren.” Een levenslange gevangenisstraf is volgens gematigde moslims en terreurexperts een betere optie na de doodstraf. ,,Want je zult begrijpen dat niemand is gebaat met nog meer martelaars.”

Hilde Janssen
Algemeen Dagblad - januari 2007