Om 2 uur ‘s nachts is het zover. Ik word wakker gepiept door een binnenkomende sms. ‘Vergeef ons onze fouten in woord en daad en in gedachten.’ Het Suikerfeest is begonnen. Door de luidsprekers van de omringende moskeeën galmen de getuigenissen van Gods Grootheid nog even overtuigend als drie uur geleden. Ik luister, tel en sukkel weer in slaap. Mijn mobiel zwijgt respectvol. Mijn moslimvrienden zijn verzonken in hun privé-onderhoud met God. Maar na het ochtendgebed is het gedaan met de rust. Het is tijd voor de jaarlijkse ronde van vergiffenis.

Na een maand van vasten en bezinning trakteert het Suikerfeest iedere moslim op een herkansing. Wie vergiffenis vraagt, mag met een schone lei beginnen. Uit 200 miljoen monden klinkt herhaaldelijk ‘sorry’.

Mijn mobieltje piept vrolijk mee. ‘Voor het geval mijn woorden pijn veroorzaakt hebben, mijn gedrag wellicht wat onbeleefd was, mijn grapjes beschamend klonken,
ik mijn afspraken niet altijd nagekomen ben en verwachtingen niet kon waarmaken... menselijk gedrag is niet gevrijwaard van tekortkomingen. Vergeef ons!’

Een eenvoudig SORRY sms’je is niet goed genoeg om een jaar lang menselijke imperfectie uit te wissen. Het ene poëtische excuus na het andere verschijnt op mijn scherm. Alsof ze bonuspunten krijgen voor de bloemrijke verpakking van hun alledaagse fouten. Maar de riante Suikerfeest pakketten waarmee menig ‘vlekje’ werd weggewist zijn formeel verboden. Om de goegemeente te beschermen tegen de verleidingen van corruptie.

Alleen de minister van Justitie mag nog over zijn hart strijken en de gevangen trakteren op een stafkorting. Ruim vijftigduizend gevangenen kunnen rekenen op de traditionele strafvermindering van een tot twee maanden. Maar de vergevings-gezindheid van de overheid kent haar grenzen. Zware terroristen hoeven nergens op te rekenen. Indonesië wil buurland Australië een beetje ontzien dat 88 landgenoten verloor bij de bomaanslag in Bali. En zichzelf. Elk jaar weer ontsteekt Australië in een collectieve woede-uitbarsting als een van de ‘Bali terroristen’ een strafkorting krijgt.

Dit jaar ligt dat extra gevoelig. Het Suikerfeest valt samen met de vijfjarige herdenking van de Bali bomaanslag. Maar het Indonesisch verzoeningsgebaar wordt teniet gedaan door een feestelijk partijtje van de baas van de Indonesische antiterreur eenheid. In het kader van het de-radicaliseringsproces nodigde hij 20 berouwvolle terroristen bij hem thuis uit om samen de vasten te breken. ‘Volstrekt absurd om deze lieden als broeders te behandelen, alleen omdat ze hetzelfde geloof delen,’ briest premier Howard. Zoveel vergevingsgezindheid kan Australië niet bolwerken.

Hilde Janssen
november 2008