Kamerleden in Papoea willen hun volk beschermen tegen een wisse dood. HIV/Aids dreigt steeds meer Papoea’s noodlottig te worden. Microchips kunnen daar een eind aan maken, pleit John Manangsang, parlementariër en arts. Hij is de motor achter de nieuw regionaal wetsontwerp dat bij ‘seksueel agressieve’ HIV/Aids patiënten een microchip wil implanteren. Om de besmetting onder Papoea’s een halt toe te roepen.

Met zo’n uitzonderlijk voorstel ben je verzekerd van publiciteit. En van de nodige kritiek. HIV/Aids activisten en specialisten uit binnen- en buitenland reageren furieus op deze discriminerende maatregel, die mensen met HIV/Aids behandelt als criminelen. Terecht. Het druist in tegen de mensenrechten. Maar, pareert Manangsang, we moeten de rechten van de gezonde mensen ook beschermen.
Er is haast geboden, aldus de parlementariërs. Bijna de helft van alle in Indonesië geregistreerde HIV/Aids infecties gevallen komt uit Papoea. De ziekte dreigt het toch al uitgedunde Papoea volk noodlottig te worden. Zeker gezien de lage bevolkingsgroei van 1,6 procent. In 1971 bestond 98 procent van de 923.000 mensen tellende provinciale bevolking nog uit Papoea’s. Anno 2005 is dat percentage teruggelopen tot 59 procent op een bevolking van 2,6 miljoen. Als de trend doorzet is het Papoea volk in 2020 een minderheid op eigen bodem en bestaat 70 procent van de inwoners uit niet-Papoea’s.

De scheefgroei wordt vooral veroorzaakt door de gestage toestroom van migranten uit Java en andere delen van Indonesië. De overheid bracht de migrantenstroom op gang met grootschalige ‘transmigratie’ programma’s om de natuurlijk rijkdom van de dunbebevolkte provincie te exploiteren. Nu komen de meesten op eigen initiatief om de lokale banen in te pikken van de veelal beroerd opgeleide Papoea’s. Slecht onderwijs gecombineerd met een gebrekkige gezondheidszorg en een armoedecijfer van 80 procent onder lokale Papoea’s is verantwoordelijk voor talrijke epidemieën, een hoge (kinder)sterfte en lage bevolkingsgroei.

Papoea’s voelen zich bedreigd door de zichtbare scheefgroei. Dat voedt speculaties over een samenzwering. Overal in de provincie doen verhalen de ronde dat Papoea’s geïnfecteerd worden met allerlei ziektekiemen om ze uit te roeien.
Het regionale parlement wil het spookbeeld bestrijden met de nieuwste technologieën. Zo’n microchip implantaat klinkt indrukwekkend. Zozeer, dat niemand vragen stelt over de praktische uitvoering. Een microchip kan alleen aangeven waar een persoon zich bevindt, niet of hij of zij seks heeft. Gaan ze poortjes bij bordelen plaatsen, zodat de politie kan uitrukken als een HIV/Aids positieve klant het pand betreedt? Maar wat als ze ‘het’ thuis doen of in het bos? Bovendien vinden de meeste besmettingen plaats voordat de HIV infectie is geconstateerd. Tegen de tijd dat microchip wordt geïmplanteerd is de schade al geschied. Dan zijn de mensen veelal te ziek om nog seks te hebben. De hightech microchip zal de Papoea’s niet voor de ondergang behoeden. Ze zijn beter af met traditionele middelen: met condooms, seksuele voorlichting en onderwijs en een betere gezondheidszorg.

Hilde Janssen
november 2008